Czy osobę uzależnioną można przekonać do leczenia?

Jak pomóc uzależnionej osobie? Czy da się przekonać do leczenia? To pytanie bardzo często słyszę od rodzin na konsultacjach.

Uzależnienie to przewlekła i skomplikowana choroba. Na każdego zadziałać  może co innego: dla jednego rozmowa wsparciowa, dla kogoś innego utrata rodziny, zaufania innych, oszczędności, pracy. Niestety, często dotknięcie dna to jedyny wstrząs dla osoby uzależnionej. Jednak trudno tu o uniwersalną  instrukcję działania.

Zmuszanie uzależnionego do leczenia to jak walenie głową o mur – nie da się  nikogo do niczego zmusić. Alkoholizm i inne uzależnienia oparte są na mechanizmie zaprzeczania. Oznacza to, że osoba wypiera to, że nie potrafi się powstrzymać od picia, nie zdaje sobie sprawy ze swojego problemu i ostatecznie go bagatelizuje. Bliscy bardzo często słyszą  irracjonalne wyjaśnienia: „piję, bo mnie to wycisza”, „nie muszę  pić, ale lubię  wypić  kilka piw wieczorem”, „takie picie nie szkodzi”.

Czasem mimo starań, nic nie działa. Alkoholik, wręcz stara się odepchnąć  wszelką pomoc (nie umie jej przyjąć). W psychologii mówi się  o idei dna alkoholowego – przekonanie, że dopiero poważniejszy kryzys życiowy pozwala dostrzec problem uzależnienia przez osobę chorą.

O czym warto pamiętać w rozmowie z osobą uzależnioną?

• nazywaj rzeczy po imieniu,
• przytaczaj konkretne sytuacje,
• pokazuj skutki picia,
• podkreśl, że dalsze nadmierne picie alkoholu może spowodować utratę np. bliskich, pracy, a nawet życia,
• pokazuj, że osoba uzależniona jest dla ciebie ważna,
• nie pozostawiaj osoby z uczuciem pogardy,
• staraj się pokazywać, że musi wziąć odpowiedzialność za swoje działania,
• ani nadmierna krytyka, ani nadmierna opiekuńczość nie pomaga,
• podkreślaj, że alkoholizm to choroba, którą  się  leczy, jak każdą  inną,
• pokaż korzyści grupy wsparcia: „ja nie potrafię  tobie pomóc, ale wiem, że są miejsca np. AA, gdzie skupieni są  ludzie, którzy rozumieją  problem picia”,
• przyznaj, że sam/sama się pogubiłaś i jako (bardzo często) osoba współuzależniona sama potrzebujesz pomocy,
• daj osobie czas,
• spróbuj zrozumieć, a nie oceniać (alkoholizm to często choroba występująca u osób  z niskim poczuciem wartości).

Rodzina jest od wspierania, pokazywania, że jest przy tej osobie i dostrzega cierpienie. To ciężki czas dla dzieci i partnerów, oni również  powinni pamiętać o wsparciu dla siebie.